12 februari 2024
Algemeen
Elke dag gooien we in Nederland 19 miljoen wegwerpbekers en -bakjes weg die plastic bevatten. Na eenmalig gebruik. Een deel daarvan komt als zwerfafval in het milieu terecht. Daarom wordt hergebruik de nieuwe norm. Doel is dat het gebruik van wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten in Nederland in 2026 met 40 procent is verminderd.
De nieuwe maatregelen zijn onderdeel van een groter geheel. Ze komen voort uit de Europese richtlijn Single Use Plastics (SUP) dat als doel heeft: de impact van wegwerpplastic op het milieu verminderen en meer plastic hergebruiken en recyclen.
Alle bekers en alle vormvaste bakjes die plastic bevatten en die na eenmalig gebruik weggegooid worden. Denk aan zachte plastic bekers en plastic bakjes uit de snackbar. Ook kartonnen koffiebekers bevatten altijd een laagje plastic. Flexibele verpakkingen als zakjes en wikkels vallen niet onder de regels, zoals een patatzak of een wikkel om een broodje. Bioplastics vallen wel onder de regelgeving.
De regels gelden op alle locaties waar mensen georganiseerd samen komen. In kantoren, andere bedrijfslocaties, instellingen, clubs en verenigingen, bij horecabedrijven, supermarkten en andere verkooppunten van eten en drinken, en bij evenementen. Alleen bepaalde delen van zorginstellingen zijn uitgesloten vanwege hygiënische redenen. Thuis en in privé-situaties op straat gelden de regels niet.
Verenigingen, bedrijven en instellingen
U schaft herbruikbaar servies aan dat gewassen en hergebruikt kan worden.
- Dit kan bijvoorbeeld hardplastic zijn, glas of steen. Als sportvereniging kunt u ook denken aan bidons.
- U zult er ook voor moeten zorgen dat het servies dat leden, medewerkers en bezoekers gebruiken weer bij u terugkomt.
Ook zal het nodig zijn om een systeem voor de afwas te verzinnen.
- Zo is er waarschijnlijk een vaatwasser nodig. Hardplastic droogt niet goed in een reguliere vaatwasser. Dit moet nog met de hand afgedroogd worden, of er moet een speciale vaatwasser voor worden aangeschaft.
- U kunt ook via platforms zoals 'Nissewaardvoorelkaar' kijken of u vrijwilligers kunt vinden die helpen met de afwas.
- Of u kunt leden of medewerkers indelen om af te wassen.
U werkt met Bring Your Own. Mensen nemen hun eigen servies mee naar de vereniging of het werk en nemen het na gebruik weer mee terug naar huis.
U werkt met een combinatie van beiden.
U gebruikt nog steeds softplastic cups (wegwerpplastic), maar u zamelt minstens 75% (in 2024, oplopend tot 90% in 2027) hiervan in en kunt aantonen dat deze hoogwaardig gerecycled worden tot nieuw verpakkingsmateriaal voor eten en drinken.
- Hiervoor moet u bekers inkopen waarvan officieel vastgelegd is dat deze hoogwaardig gerecycled worden.
- Ook moet u kunnen bewijzen dat u 75% heeft ingezameld. Ook hiervoor is een systeem nodig om de bekers en/of bakjes op een correcte manier in te zamelen.
Evenementen bij verenigingen worden in alle gevallen gezien als een gesloten evenement. Daarvoor gelden dezelfde regels als hierboven.
Momenteel werkt de gemeente Nissewaard een subsidieregeling uit voor verenigingen met een postadres om aan de regelgeving te voldoen. Hier wordt komend jaar een officieel besluit over genomen. Voor nu kunt u wel alvast de benodigde maatregelen nemen; de bedoeling is namelijk dat de subsidie ook met terugwerkende kracht aangevraagd kan worden.
Evenementen
Voor evenementen wordt er onderscheid gemaakt tussen open evenementen en gesloten evenementen.
Kenmerken van een gesloten evenement zijn een fysieke omheining en/of een gecontroleerde toegang. Denk aan een festival op een besloten locatie (binnen of buiten). Is er geen sprake van een fysieke omheining en/of een gecontroleerde toegang, dan spreken we van een open evenement. Denk hierbij aan een braderie of een open evenement als Koningsdag. Sommige evenementen zijn voor een deel open en voor een deel gesloten.
U schaft herbruikbaar servies aan dat gewassen en hergebruikt kan worden.
- Dit kunt u huren, of aanschaffen. Het kan hardplastic zijn, glas, of steen.
- U zult ook een systeem moeten bedenken om alles weer terug te krijgen van de bezoekers. Zo kunt u werken met een statiegeldsysteem, of een systeem waar deelnemers bij aankomst meteen een beker krijgen en die kunnen ruilen voor nieuwe bekers.
U gebruikt nog steeds softplastic cups (wegwerpplastic), maar u zamelt minstens 75% (in 2024, oplopend tot 90% in 2027) hiervan in en kunt aantonen dat deze hoogwaardig gerecycled worden tot nieuw verpakkingsmateriaal voor eten en drinken.
- Hiervoor moet u bekers inkopen waarvan officieel vastgelegd is dat deze hoogwaardig gerecycled worden.
- Ook moet u kunnen bewijzen dat u 75% heeft ingezameld.
- En ook hier is een systeem nodig om te cups op een correcte manier te verzamelen van de bezoekers.
U werkt met Bring Your Own. Mensen nemen hun eigen servies mee naar het evenement.
- Alle mogelijkheden die bij ‘gesloten’ evenementen genoemd worden, kunnen ook bij ‘open’ evenementen ingezet worden.
- Boven op die mogelijkheden kunt u bij open evenementen ook kiezen om een toeslag te heffen op het plastic dat er wordt gebruikt. Met deze maatregel verandert er behalve de toeslag niets aan het evenement.
- Naar aanleiding van een motie in de Tweede Kamer heeft de staatssecretaris aangegeven dat het voorlopig toegestaan is om geen meerprijs te hanteren voor bekers en bakjes die plastic bevatten. Een definitieve beslissing hierover laat zij aan haar opvolger. Het blijft ook mogelijk om wel een toeslag te hanteren.
- Toeslag is een verhoging van de prijs wanneer er toch wegwerpplastic wordt gebruikt. Dit is een adviesprijs van 0,25 cent en dit kan een koper niet terugvragen.
- Statiegeld is een verhoging van de prijs met de intentie om als borg te houden. Dit wordt gebruikt met herbruikbaar servies. Op het moment dat klanten het herbruikbaar servies weer inleveren, mogen zij dit geld claimen.
Er zijn veel goede voorbeelden hiervan te vinden.
- Zo kunnen mensen ervoor kiezen om het geld niet op te halen en hun beker weg te gooien in de daarvoor bestemde bakken. Het statiegeld dat niet wordt opgehaald is voor een goed doel of voor de organisatie van het evenement.
- Ook zijn er voorbeelden waar mensen via hun ticket een QR-code kunnen scannen om het geld terug te krijgen.
- Er kan ook gekozen worden om dus bij aanvang een beker of muntje uit te delen, waardoor er geen geld teruggegeven hoeft te worden.
- Ook kunnen er bij de uitgang rijen kassa’s neergezet worden waar men het geld kan terugvragen.
- Als organisator van een (kleinschalig) evenement in Nissewaard kunt u op onze kosten gebruiken maken van het assortiment van een verhuurbedrijf. Hieronder valt op dit moment glas en servies. We onderzoeken of we dit kunnen uitbreiden.
- Wij kunnen met u meedenken als u vragen heeft over de vergunning of melding van uw evenement. Kijk op Evenementenvergunning.
- Heeft u nog andere vragen of ideeën? Neem dan contact op met uw contactpersoon of mail naar duurzaamheid@nissewaard.nl.
Nee, momenteel hoeft de gemeente niet op de hoogte gesteld te worden over de keuze u maakt. De gemeente heeft geen rol in de handhaving.
Overig
In principe is het de bedoeling dat alle voorraden op 1 januari 2024 opgemaakt zijn.
De handhaving is belegd bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Er zijn landelijk 10 controleurs ingesteld die de wet gaan handhaven. Zij zullen beginnen met controleren bij de grote evenementen en locaties. Denk aan voetbalstadions, fastfoodketens, etc.
De kans is niet heel groot dat u gecontroleerd wordt. Als dat wel het geval is en u voldoet niet aan de regels krijgt zult u hierover eerst worden geïnformeerd en aangesproken. Als u op latere momenten nog steeds niet voldoet kunt u waarschuwingen en uiteindelijk een boete (‘last onder dwangsom’) krijgen.
- Twee van de moties gaan over bekers die voor minder dan 5% uit plastic bestaan. De staatssecretaris heeft in reactie hierop aangegeven dat de regelgeving blijft bestaan, maar dat er voorlopig niet zal worden gehandhaafd op deze specifieke categorie, indien de bekers worden ingezameld volgens de daarvoor vastgelegde percentages en voor honderd procent kunnen worden gerecycled. Op alle andere bekers en bakjes (die niet voldoende worden ingezameld of gerecycled of die voor meer dan 5% uit plastic bestaan) wordt wel gehandhaafd.
- De andere motie gaat over de meerprijs van wegwerpplastic bij afhalen en bezorgen. De staatssecretaris heeft hierover aangegeven dat ondernemers niet meer verplicht zijn een meerprijs te rekenen. Ze mogen dit wel blijven doen, maar het hoeft.
- Er staat nu nog niets gepland. Maar aangezien eerder al nieuwe regels zijn gaan gelden voor bijvoorbeeld plastic tasjes en plastic rietjes en nu de bekers en bakjes, is het niet gek om te verwachten dat er nog meer regelgeving zou kunnen komen.
- Alle regelgeving wordt echter landelijk bepaald. De gemeentes denken hier niet over mee en zijn dus niet op de hoogte van deze ontwikkelingen. Op dit moment zijn er echter nog geen nieuwe regels aangekondigd en zal het nog een tijd duren voordat eventuele nieuwe regels gaan gelden.
In het eerste deel van 2024 zal er nog een bijeenkomst georganiseerd worden door de gemeente.
- De nieuwsbrieven aan Scholen en Verenigingen van High Five, de Facebook van de gemeente Nissewaard en de krant Groot Nissewaard worden ingezet om berichtgeving te delen.
- Ook worden de deelnemers van de bijeenkomst persoonlijk op de hoogte gehouden. Wilt u ook een persoonlijke mail van de gemeente ontvangen over dit onderwerp? Stuur dan een mail naar duurzaamheid@nissewaard.nl.
U kunt uw vraag altijd mailen naar duurzaamheid@nissewaard.nl.
