De Omgevingswet stimuleert dat u actiever en eerder wordt benaderd om mee te denken over nieuwe plannen in uw buurt. Maar ook dat u, als u zelf een plan of idee heeft, hierbij actief anderen betrekt. Op welke manier dat gebeurt, kan verschillen.
Overheden zijn verplicht aan participatie te doen bij de voorbereidingen van een omgevingsvisie, omgevingsplan, omgevingsprogramma, projectbesluit, omgevingsverordening en waterschapsverordening.
De raad van de gemeente Nissewaard heeft een beleidsnotitie participatie vastgesteld (link toevoegen).
De Omgevingswet moedigt ook initiatiefnemers (diegene met een plan of idee) aan om participatie uit te voeren. Dat is in de meeste gevallen niet verplicht, maar het kan wel helpen om een plan sneller en beter te laten slagen. Voor sommige activiteiten is participatie wel verplicht. Het gaat om activiteiten die niet binnen het omgevingsplan passen en waarvoor een vergunning nodig is.
Bij buitenplanse omgevingsplanactiviteiten is participatie geen wettelijke verplichting, tenzij de raad heeft bepaald dat participatie wel verplicht is (zie hieronder).
Voor plannen met een grote impact voor de omgeving kan het nodig zijn dat de gemeenteraad een advies uitbrengt. Dit advies is nodig voor bij de behandeling van de aanvraag voor een omgevingsvergunning.
Voor de verplichte participatie en het adviesrecht heeft de gemeenteraad van Nissewaard een lijst met gevallen vastgesteld.
In deze lijst is opgenomen:
- In welke gevallen de raad (bindend) advies afgeeft.
- In welke gevallen participatie verplicht is.
| Categorie | a) Adviesrecht (16.15a onder b Ow) | b) Verplichte participatie (16.55 lid 7) |
|---|---|---|
| 1. Woningen | 1.1 Het toevoegen van 20 of meer woningen binnen de bebouwde kom | 1.1 Het toevoegen van 5 of meer woningen binnen de bebouwde kom |
| 1.2 Het toevoegen of bouwen van 5 of meer woningen in het buitengebied | 1.2 Het toevoegen of bouwen van 2 of meer woningen in het buitgebied | |
| 1.3 Het gebruiken van 10 of meer recreatiewoningen voor permanente bewoning | 1.3 Het gebruiken van 2 of meer recreatiewoningen voor permanente bewoning | |
| 1.4 Het gebruiken van 1 of meer woningen voor kamergewijze verhuur | ||
| 1.5 De realisatie van nieuwe huisvesting voor tijdelijke bewoning door arbeidsmigranten (20 of meer woonunits) | 1.5 De realisatie van nieuwe huisvesting voor tijdelijke bewoning door arbeidsmigranten (5 of meer woonunits) | |
| 2. Bedrijvigheid | 2.1 Het oprichten, veranderen of uitbreiden van bedrijvigheid in een zwaardere categorie dan het omgevingsplan toestaat, zowel in de bebouwde kom als op bedrijventerreinen | |
| 2.2 Het oprichten, veranderen of uitbreiden van niet-agrarische bedrijvigheid van 5000 m2 of meer in het buitengebied | 2.2 Het oprichten, veranderen of uitbreiden van niet-agrarische bedrijvigheid van 1000 m2 of meer in het buitengebied | |
| 3. Projecten m.b.t. energie opwekking | 3.1 Het realiseren van 1 of meer windturbines van meer dan 15 meter as-hoogte | 3.1 Het realiseren van 1 of meer windturbines, ongeacht de hoogte |
| 3.2 Het realiseren van weiden met zonnepanelen van minimaal 1 hectare | ||
| 3.3 Het opwekken en/of opslag van andere vormen van energie (zoals buurtbatterij, biomassa-installatie en waterstof) | 3.3 Het opwekken en/of opslag van andere vormen van energie (zoals buurtbatterij, biomassa-installatie en waterstof) | |
| 4. Infrastructurele projecten | Het aanleggen/ bouwen van grootschalige infrastructurele (kunst)werken | Het aanleggen/ bouwen van infrastructurele (kunst)werken |
| 5. Bebouwing in / nabij natuurgebieden | Het uitbreiden of oprichten van bebouwing van 1000 m2 of meer in Natura 2000 gebieden en in andere gebieden die onderdeel uitmaken van het NatuurNetwerk Nederland (NNN) | Het uitbreiden of oprichten van bebouwing van 1000 m2 of meer in Natura 2000 gebieden en in andere gebieden die onderdeel uitmaken van het NatuurNetwerk Nederland (NNN) |
| Zie verder het raadbesluit van 23 februari 2022 (21ID030347). |
De initiatiefnemer moet bij de vergunningaanvraag aangeven of participatie is toegepast. De initiatiefnemer is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de participatie.
In Nissewaard werken we samen aan onze omgeving. Dit betekent dat de gemeente, inwoners, ondernemers en organisaties met elkaar praten en samenwerken. De Nissewaardse Participatieleidraad is een handleiding voor hoe we dit doen. Deze leidraad is bedoeld voor iedereen die iets wil veranderen in onze gemeente.
Wat is participatie?
Participatie betekent dat mensen worden betrokken bij beslissingen die hen aangaan. Dit is belangrijk omdat het ervoor zorgt dat mensen zich gehoord voelen en dat beslissingen beter passen bij wat de buurt of omgeving nodig heeft.
Voor wie is deze leidraad?
Deze leidraad is voor mensen die iets willen veranderen in onze gemeente, zoals het bouwen van een schuur, een huis of een appartementencomplex met zorgcentrum. Het is een handleiding met regels en tips.
Is participatie een verplichting?
Participatie is niet altijd verplicht, maar de gemeente vindt het belangrijk dat er bij elk initiatief of plan goed overleg is met de omgeving. Bij plannen die op de Lijst adviesrecht en verplichte participatie staan, is participatie wel verplicht.
De voordelen van een goed participatieproces
Als je anderen op tijd betrekt bij je plannen, voordat je iets doet, krijg je betere plannen en duurt het minder lang voordat je toestemming krijgt voor het plan. Het voorkomt ook bezwaren achteraf. Dit scheelt u tijd en geld.
Wat verwachten we van u?
Als u een plan heeft (u bent initiatiefnemer), dan bent u verantwoordelijk voor de participatie. Volg voor een goede aanpak de 4 stappen in deze leidraad en maak zorgvuldig aantekeningen van elke stap in een verslag.
Stap 1 Maak een duidelijke beschrijving van uw project
- Breng uw project zo goed mogelijk in beeld: waar is het? Wat houdt het in? Hoe lang gaat het duren? Wat zijn de gevolgen voor de omgeving?
- Bedenk wie belang heeft bij wat u wilt doen. Denk aan bewoners, organisaties en bedrijven. U kunt een kleine brainstormsessie houden om alle mogelijke belanghebbenden te bedenken. Het resultaat is een lijst met alle belanghebbenden.
Stap 2 Maak een participatieplan
- Beslis de mate van participatie en nodig ze uit. In deze leidraad staan 3 groepen van participatie met een voorbeeld. Hiermee kunt u beslissen hoeveel participatie nodig is voor uw plan. Als u een groep hebt gekozen, kunt u ook zien welke communicatie hierbij past. Deze 3 groepen zijn alleen bedoeld als voorbeeld. Vergeet niet om de betrokken ambtenaar ook uit te nodigen als u bijvoorbeeld een bijeenkomst voor buurtbewoners organiseert. Dit is geen verplichting, maar kan voor u en voor de gemeente van waarde zijn.
Stap 3 Voer het participatieplan uit
- Praat met de mensen en luister naar hun ideeën. Begin op tijd met de voorbereiding van de participatie. Bedenk wat voor informatie u aan de uitgenodigden wil geven en wat voor informatie u van hen wilt krijgen. Het doel is om een open gesprek te voeren.
- Schrijf op wat iedereen zegt en laat hen controleren of het klopt. Verzamel de reacties in een document en geef dit aan hen terug. Op deze manier kunt u controleren of u de informatie goed hebt begrepen en houdt u de belanghebbenden betrokken. Aan het eind heeft u een document met daarin alle meningen, bezwaren en ideeën van de betrokken mensen. Zij hebben de inhoud van dit document goedgekeurd.
- Pas uw projectplan aan als dat nodig is en vertel waarom u dat doet. Een van de doelen van participatie is om tot een beter plan te komen. Wat mensen inbrengen komt niet automatisch in het plan. Wilt u het plan aanpassen? Geef bij deze stap aan waarom u het plan wel of niet aanpast. Als u het plan wel hebt aangepast, kunt u dat het beste opnieuw laten zien aan de belanghebbenden. Uiteindelijk beslist de gemeente over het plan.
Stap 4 Maak een participatieverslag
Maak het participatieverslag compleet door elke stap te beschrijven. Het verslag bevat als het goed is:
- De lijst met belanghebbenden
- De keus voor de communicatie
- De informatie die u de belanghebbenden hebt gegeven
- De reacties van (en goedgekeurd door) de belanghebbenden
- Een reactie op de bijdragen van de belanghebbenden, met eventuele aanpassingen in het plan.
Communicatietips
Het voeren van een gesprek is soms moeilijk, vooral als de uitgenodigden in eerste instantie niet direct enthousiast zijn over uw plan. Gebruik daarom de onderstaande communicatietips om een open gesprek te voeren.
- Heb een open houding en wees nieuwsgierig
- Maak duidelijk wat je van elkaar verwacht
- Probeer belangen samen te brengen in plaats van de ander te overtuigen
- Maak het proces voor iedereen begrijpelijk
- Leer de ander kennen voordat u op de inhoud ingaat
Wat doet de gemeente?
De gemeente heeft ook een belangrijke rol bij participatie. De gemeente Nissewaard is verantwoordelijk voor:
- Het beoordelen van uw participatieproces
- Het maken van bestuurlijke afwegingen en beslissingen
- De regels voor het participatieproces
- Directe ondersteuning voor de initiatiefnemer waar dat nodig en mogelijk is.
Heeft u vragen over participatie? Neem dan contact op met de gemeente, tel 14 0181 of e-mail gemeente@nissewaard.nl o.v.v. Omgevingswet.