Het is belangrijk om voorbereid te zijn op de toekomst. Daarom hebben we in Nederland in het nationale Klimaatakkoord afgesproken dat we in 2050 volledig willen stoppen met het gebruik van aardgas, om zo minder CO2 uit te stoten. Daarnaast bewijst de oorlog op dit moment dat we erg afhankelijk zijn van dit aardgas. Dat maakt ons kwetsbaar.
Omdat we nog niet vooruit kunnen kijken naar 2050, maken we een tussenstap. De gemeente werkt, samen met inwoners, organisaties en andere partners, in De Hoek, Akkers-Centrum en Vogelenzang-Zuid aan een plan waarin staat hoe we deze gebieden in 2030 aardgasvrij-ready kunnen maken: klaar om op dat moment over te stappen van aardgas naar een andere bron. Daar zijn verschillende stappen voor nodig. We nemen tot eind 2022 de tijd om dit plan samen vorm te geven.
Aan de slag met het plan
De afgelopen maanden is er door veel bewoners meegedacht over hoe we de wijken kunnen voorbereiden op de toekomst. Zo zijn er in september en oktober twee grote bijeenkomsten geweest in de wijken. Tijdens die bijeenkomsten zijn er heel veel vragen, zorgen en ideeën gedeeld. Op dit moment werken we aan een eerste stappenplan. Dit uitgewerkte stappenplan delen we begin 2023 met de inwoners, ondernemers en organisaties uit de wijken. Wanneer bekend is wanneer het plan gedeeld zal worden, kunt u dat hier lezen.
- Download de presentatie van de bijeenkomst in De Akkers (september 2022)
- Download de presentatie van de bijeenkomst in de Hoek (oktober 2022)
In 2022 wordt er voor uw wijk een plan gemaakt waarin staat hoe we samen de buurt voor 2030 aardgasvrij-ready gaan maken. Dit betekent dat uw huis in 2030 klaar moet zijn om over te stappen op een duurzame warmtebron. U kunt als bewoner tot 2030 beslissen op welk alternatief voor aardgas u gaat overstappen, zoals een warmtenet of warmtepomp. Om de woningen klaar te maken om in uiterlijk 2030 over te kunnen stappen, zijn er een aantal stappen we met elkaar al moeten zetten.
- Isoleren
- Besparen
- Verder uitwerken op welk alternatief bewoners willen en kunnen overstappen
De afgelopen periode hebben bewoners meegepraat over de overstap naar duurzame warmte. Door een vragenlijst, bijeenkomst en in de bewonerswerkgroepen per wijk is opgehaald wat bewoners belangrijk vinden. De aankomende periode doen we, op basis van uw inbreng, onderzoek naar drie technieken, die voor Nissewaard interessant zijn.
Optie 1: Een warmtenet
Een warmtenet is een manier om meerdere gebouwen gezamenlijk te verwarmen. Warm water wordt vanuit een bron (zoals aardwarmte of restwarmte uit bijvoorbeeld de Rotterdamse Haven) door ondergrondse leidingen naar alle aangesloten woningen gebracht. Een voordeel van een warmtenet is dat er weinig aanpassingen in de woning nodig zijn. Om het aanleggen van een gezamenlijke oplossing betaalbaar te maken, moet een grote groep gebouwen meedoen en mogen deze gebouwen niet te ver uit elkaar liggen.
Optie 2: Een warmtepomp in iedere woning
Een warmtepomp komt in plaats van de Cv-ketel in iedere woning. Een warmtepomp werkt op elektriciteit, dat wordt opgewekt uit de lucht of de bodem. Een voordeel is dat u als woningeigenaar zelf kunt beslissen wanneer u een warmtepomp koopt (bijvoorbeeld als u uw Cv-ketel moet vervangen of als u gaat verhuizen). Vaak moet u wel aanpassingen doen aan uw woning om deze geschikt te maken, zoals extra isolatie of ruimte vrijmaken in huis. Omdat een warmtepomp op elektriciteit werkt, is er meer elektriciteit nodig in Nissewaard als iedereen een warmtepomp wil. Er wordt nu onderzocht of en hoe dit mogelijk is.
Optie 3: Een oplossing met duurzaam gas
Een derde optie die we gaan onderzoeken is de optie van duurzaam gas. Hierbij wordt in plaats van aardgas groen gas of waterstof gebruikt om huizen te verwarmen. De vraag is nu, of er voldoende groen gas en waterstof gemaakt kan worden en beschikbaar is voor alle woningen.
De afgelopen periode zijn er veel vragen gesteld over de overstap. Sommige hiervan kunnen we al beantwoorden (zie Veel gestelde vragen) maar sommige moeten we gaan onderzoeken. De volgende vragen gaan we de periode met elkaar proberen te beantwoorden, zodat we uiteindelijk goede keuzes kunnen maken:
Wat zijn de investeringen die betrokkenen moeten doen?
Wat zijn de jaarlasten?
Wat is het nieuwe energiegebruik, en hoe is dit verdeeld over warmte, elektra en gas?
Hoeveel CO2 bespaart elke optie?
Hoeveel ruimte is er nodig in mijn woning?
Wat moet ik doen aan isolatie?
Moet ik mijn naast mijn verwarming nog verder aanpassen in mijn woning?
Komen er werkzaamheden in de straat?
Hoeveel keuzevrijheid hebben we bij elke techniek?
Hoe zorgen we ervoor dat de techniek op lange termijn betrouwbaar is?
Kunnen jullie voorbeelden geven van buurten waar deze overstap al succesvol is gemaakt?
April 2022: Bewonersbijeenkomsten De Hoek & Akkers-Centrum
Op 6 april jl. werden in wijkcentrum De Akkers en OBS De Vuurvogel (in de Hoek) twee bewonersbijeenkomsten georganiseerd. Alle bewoners uit de wijken waren uitgenodigd voor een inloop, waarbij men meer informatie kon krijgen over de verschillende, duurzame warmtetechnieken. Ook kon met in gesprek met de energiecoach én ging men naar huis met een gratis Energiebox ter waarde van €90,- met energiebesparende middelen voor in huis. We willen alle ruim 300 buurtbewoners bedanken voor hun aanwezigheid!
Maart 2022: In gesprek met bewonerswerkgroepen per wijk
We gaan graag met een kleine groep bewoners intensief in gesprek over de plannen. Daarvoor zijn twee bewonersgroepen opgericht. Ongeveer eens per maand komen we bij elkaar om met elkaar te spreken over het proces, de communicatie én de technieken. Hieronder vindt u de verslagen van de bijeenkomsten die al zijn geweest. Heeft u interesse? Dan kunt u zich aanmelden voor de werkgroep.
September/oktober 2022: Wijkbrede bijeenkomsten
Tijdens twee bijeenkomsten in de wijk is met bewoners gesproken over het aardgasvrij-ready maken van de wijk. Er is met de bewoners gedeeld wat zij op dit moment al zouden kunnen doen om gas te besparen en de woningen te verduurzamen. Daarnaast is er bij bewoners opgehaald op welke manier zij nog verder geholpen kunnen worden om duurzame stappen te zetten. De inbreng van deze avonden nemen we mee in het stappenplan voor de wijken.
Februari 2022: Huis-aan-huis brochure
In februari 2022 hebben alle bewoners van De Hoek, Akkers-Centrum en Vogelenzang-Zuid een brochure met informatie ontvangen over het proces.
Oktober 2021: Wijkbijeenkomst over de aanpak
Er wordt gestart met de wijkwarmteplannen! Op basis van de eerste gesprekken in april zijn de eerste vervolgstappen gezet.
In gesprek met partners: de woningcorporaties en de netbeheerder (Stedin)
Er worden eerste gesprekken gevoerd met de partners van de gemeente: Woonbron, De Leeuw van Putten en Stedin. Dit gebeurt ongeveer iedere maand om met elkaar te spreken over belangrijke verduurzamingsplannen in de wijken: zo sluiten we onze ambities op elkaar aan.
In gesprek met de wijk: een wijkbijeenkomst op 13 oktober in wijkcentrum De Akkers
Ruim 60 mensen waren online of fysiek aanwezig tijdens de bijeenkomst over het Plan van Aanpak voor het wijkwarmteplan. We spraken met hen over het proces, de planning, de participatie en welke rol zij zelf willen spelen de aankomende jaren. De opbrengst wordt meegenomen in het plan van aanpak dat de gemeente in oktober/november gaat schrijven.
Bekijk hier de presentatie van de bewonersavond op 13 oktober.
Lees hier het verslag van de bewonersavond op 13 oktober.
April 2021: Online enquête in digitale wijkbijeenkomst
Bewoners en ondernemers in de wijken De Hoek en De Akkers-Centrum/Vogelenzang-Zuid hebben een brief ontvangen met een uitnodiging tot een online enquête en online wijkbijeenkomst. In totaal hebben ruim 600 inwoners meegedacht. De resultaten van de vragenlijst kunt u bekijken in het rapport hieronder. De uitkomsten geven een eerste inzicht in de meningen, vragen en ideeën die leven bij de bewoners in de wijken.
Waarom moeten we op den duur stoppen met aardgas?
Zowel landelijk als wereldwijd zijn afspraken gemaakt om de CO₂-uitstoot te verminderen. Afgesproken is dat uiterlijk in 2050 heel Nederland aardgasvrij moet zijn. Deze afspraken staan in het klimaatakkoord. Het gebruik van aardgas zorgt voor een grote CO₂-uitstoot. Dat willen we terugdringen. Bovendien raakt het aardgas in Nederland snel op (naar verwachting in 2034). Dat betekent dat we in Nederland onze woningen en gebouwen op een andere manier moeten gaan verwarmen en een alternatief moeten hebben voor het koken op aardgas. Nieuwbouwwoningen krijgen geen aardgasaansluiting meer en bij bestaande gebouwen zullen we aanpassingen moeten doen om dit voor elkaar te krijgen.
Hoeveel aardgas gebruik ik ongeveer en waarvoor eigenlijk?
Ongeveer 95% van Nederlandse huishoudens gebruikt aardgas om het huis te verwarmen, om te koken of voor warm water. Gemiddeld verbruiken Nederlandse huishoudens jaarlijks zo’n 1400 m3 aardgas. Het grootste deel van het aardgas, zo’n 80%, is om de woning te verwarmen. De rest wordt gebruikt voor koken en warm water.
Wat betekent de overstap van aardgas op andere bronnen voor mij?
Concreet betekent de overstap dat u in de toekomst geen cv-ketel, fornuis en geiser op aardgas meer gebruikt. Dit vraagt om aanpassingen in bestaande woningen, bedrijven en openbare gebouwen. Hoe die aanpassingen er precies uit gaan zien, kiezen we per buurt of woningtype. Als u nu nog aardgas gebruikt, dan betekent dit dat er een moment komt voor 2050 dat er veranderingen aan uw woning of pand moeten plaatsvinden.
Welke alternatieve warmtebronnen zijn er?
De alternatieven voor aardgas zijn nog volop in ontwikkeling. We verwachten dat deze ontwikkelingen zo snel gaan, dat er ook de aankomende jaren verschillende alternatieven bij zullen komen. Per wijk in de gemeente Nissewaard zullen we onderzoeken welke alternatieven er mogelijk en haalbaar zijn.
Kunnen huizen die meer elektriciteit nodig hebben die (extra) vraag ook oplossen met zonnepanelen?
Ja, als de daken van de woning geschikt zijn en er ruimte is, kan elektriciteit ook opgewekt worden door zonnepanelen. Let op dat u binnen beschermd dorpsgezicht en op monumenten een omgevingsvergunning nodig heeft.
Ik moet binnenkort mijn CV-ketel vervangen, wat nu?
Voorlopig duurt het nog wel een aantal jaren voordat alternatieve warmtebronnen beschikbaar zijn om van het aardgas af te gaan. Als de ketel nu aan vervanging toe is, dan zou deze door een nieuwe ketel vervangen kunnen worden, eventueel in combinatie met een hybride warmtepomp en een zonneboiler. Het is ook te overwegen om nu alvast na te denken om elektrisch te gaan koken. Als uw huis al goed is geïsoleerd, kunt u overwegen om over te stappen op een volledig elektrische warmtepomp. Meestal voldoet label B, in ieder geval moet uw huis goede dak- en vloerisolatie, een gevulde spouwmuur en HR++ glas te hebben. Een warmtepomp is namelijk het zuinigst in combinatie met goede isolatie. Let er wel op dat een warmtepomp het beste werkt in combinatie met een lagetemperatuurverwarmingssysteem, zoals wandverwarming, vloerverwarming of speciale lagetemperatuurradiatoren. Als uw huis slechts in enige mate geïsoleerd is, kan een hybride warmtepomp een geschikte (tussen)oplossing zijn. In de tijd dat een hybride warmtepomp meegaat, kunt u uw huis isoleren en het verwarmingssysteem aanpassen zodat het geschikt wordt voor verwarmen met een volledig elektrische warmtepomp. Voor een persoonlijk advies gaat u naar duurzaambouwloket.nl en maakt u een afspraak met één van de adviseurs.
Hebben bewoners medebeslissingsrecht?
Uiteindelijk beslissen eigenaren welke aanpassingen er aan hun woning of pand(en) gedaan worden en of zij overstappen op een alternatieve manier van verwarmen. Op dit moment is er geen verplichting, maar dit gaat de komende jaren waarschijnlijk wel veranderen. Bij het maken van de wijkwarmteplannen worden bewoners actief betrokken en spreken we van co-creatie. Daarnaast hebben alle belanghebbenden het recht om zienswijzen in te dienen en bezwaar te maken.
Ben ik verplicht om mee te doen en heb ik wel een keuze?
Meewerken aan een alternatief is op dit moment nog geheel vrijwillig. Er is geen verplichting voor huiseigenaren om op een bepaald moment van het gas af te gaan. Dit gaat de komende jaren waarschijnlijk veranderen. Over een aantal jaren kan de gemeenteraad een besluit nemen om een wijk van het gas af te sluiten als er sprake is van een goed alternatief. Nu meewerken kan daarom aantrekkelijk zijn omdat u nu invloed kunt uitoefenen op de te maken keuzes en het tempo van de overgang. De gebouweigenaar heeft onder de huidige wet- en regelgeving de beslissingsbevoegdheid over zijn woning en daarmee de keuze. Woningcorporaties zullen hun huurders informeren als er aanpassingen gedaan worden aan de woningen.
Het Klimaatakkoord spreekt over 1,5 miljoen huizen aardgasvrij in 2030. Hoeveel in onze regio en hoeveel in de gemeente Nissewaard?
Dit zijn landelijke doelstellingen en die zijn niet uitgesplitst per regio of gemeente.
Is er een 'stappenplan' per type woning voorhanden of in ontwikkeling?
Hoe het warmtealternatief voor aardgas er per woning straks precies uitziet, onderzoeken we samen met inwoners bij het opstellen van de wijkwarmteplannen. Wel kunnen pandeigenaren nu al contact opnemen met de adviseurs van het Duurzaam Bouwloket voor advies over de verduurzaming van hun pand en/of woning. Het Duurzaam Bouwloket werkt met een eenvoudig te volgen stappenplan naar het aardgasvrij maken van uw woning.
Loopt het elektriciteitsnet al tegen de grenzen aan nu er steeds meer zonnepanelen op daken worden gelegd?
Nee, op dit moment is dit nog niet het geval. Wel betrekken we de netbeheerder vroegtijdig bij (grootschalige) plannen zodat zij het netwerk hierop voor kan bereiden. Op dit moment weten we nog niet welke oplossing het beste is per wijk. Dat onderzoeken we graag ook samen met inwoners. De netbeheerder betrekken we wel bij het opstellen van de wijkwarmteplannen.
Hoe voorkom ik dat ik nu zaken ga aanpassen en er later een andere oplossing wordt gekozen?
U kunt beginnen met maatregelen die altijd goed zijn en waar u nooit spijt van krijgt. Het huis isoleren is een hele goede stap en energie- en warmtebesparende maatregelen ook. Wat we niet gebruiken hoeven we immers ook niet te leveren!
Waarom krijgen mensen in Duitsland of andere delen van Europa subsidie als ze aardgas gaan gebruiken en moeten we er in Nederland juist vanaf?
In heel Europa hebben we dezelfde opgave en klimaatdoelstellingen tot 2050. De weg er naartoe verschilt per land. Het einddoel voor woningen in zowel Duitsland als Nederland is hetzelfde; tegen 2050 netto nul CO2-uitstoot. Voor ongeveer een kwart van de Duitse woningen is op korte termijn veel winst te behalen door een ketel op olie te vervangen door een HR-ketel op aardgas. Daarom subsidieert Duitsland (onder voorwaarden) de overstap naar HR-ketels op aardgas. Zie ook www.hier.nu/themas/stroom-en-gas/waarom-gaat-nederland-stoppen-met-aardgas-terwijl-duitsland-erop-overstapt.
Kijkt de gemeente ook naar oplossingen als groen gas en waterstof?
We moeten de uiteindelijke oplossing(en) per wijk nog bepalen. Dat willen we graag samen met inwoners doen. Als blijkt dat groen gas of waterstof een optie is, dan zullen we dit zeker verder onderzoeken.
Zijn er mogelijkheden tot het gebruik van restwarmte van de industrie (bijv. haven van Rotterdam) die toch relatief dichtbij ligt?
Of dit ook een mogelijkheid is voor wijken of buurten in de gemeente Nissewaard wordt momenteel nog onderzocht.
Zijn er al gemeentes die verder zijn, en al (positieve) ervaringen hebben?
Ja, en de projectleiders van de gemeente Nissewaard hebben ook contact met deze gemeenten om ervaringen en opgedane kennis onderling uit te wisselen. Er is op regelmatige basis goede afstemming met gemeenten in de regio (Zuid-Holland) en iets minder vaak ook met gemeenten uit heel Nederland. In het kader van het Programma Aardgasvrije Wijken zijn er al 46 proefprojecten gestart waarvan we de ervaringen meenemen. Zie aardgasvrijewijken.nl.
Waarom moeten individuele bewoners aanpassingen doen en beginnen we niet bij de overheid en grote bedrijven?
Elke sector heeft vanuit het Klimaatakkoord zijn eigen CO2 besparingsdoelstelling. De industrie zal net zoals de gebouwde omgeving van start moeten gaan en werken aan deze doelstelling.
Is er al een warmtenet in gebruik in gemeente Nissewaard?
Nee, op dit moment ligt er nog geen warmtenet in onze gemeente.
Wat doet de gemeente op het moment dat er een boom in de straat staat die schaduw op zonnepanelen werpt en daardoor de opbrengst verminderd?
Elke drie jaar worden alle bomen in de gemeente gesnoeid en gecontroleerd op onderhoudswensen. Buiten het onderhoudsprogramma is er ruimte voor klachten of meldingen. De gemeente neemt iedere klacht in behandeling en zal waar nodig terugkoppeling geven over de afhandeling van de klacht. Hoe vervelend het ook kan zijn voor bewoners die overlast ervaren, staat in het huidige beleid dat het wegnemen van zon geen reden is tot kap.
Zie ook
U kunt nu al stappen nemen om uw woning klaar te maken voor een duurzame toekomst. Sommige maatregelen zijn een goede investering voor uw huis, ongeacht het alternatief dat er gekozen gaat worden voor aardgas. Dit kunt u sowieso doen:
- Bespaar waar kan
Energie die niet wordt gebruikt, hoeft ook niet te worden opgewekt. Dit geldt zowel wanneer u een woning huurt als wanneer u eigenaar bent van uw eigen woning. - Isoleer uw woning
Als u in een koopwoning woont, kunt u veel energie besparen door te isoleren. Als u een woning huurt, is uw verhuurder verantwoordelijk voor de isolatie van uw woning. De aankomende jaren wordt er ook vanuit de overheid ingezet op isolatie en komen er steeds meer subsidies beschikbaar. Hoe ver u uw woning moet isoleren hangt ook af van de oplossing die uiteindelijk wordt gekozen. U kunt bij het Duurzaam Bouwloket advies krijgen over waar u goed aan doet. - Wek eigen energie op
Met behulp van zonnepanelen kunt u zelf energie opwekken. De kosten verdient u in ongeveer 8 jaar terug. U heeft wel een geschikt dak nodig. Duurzaam Bouwloket kan u adviseren of uw woning geschikt is.
Ik heb een koopwoning
Als particuliere woningeigenaar heeft u volledige zeggenschap over uw woning, maar bent u ook verantwoordelijk voor de verduurzaming. Als u onderdeel bent van een VvE maakt u samen plannen voor het onderhoud. De gemeente biedt via het Duurzaam Bouwloket advies en ondersteuning, bijvoorbeeld over isolatie en zonnepanelen maar ook met inzicht in subsidieregelingen.
Ik heb een huurwoning
Als u huurt van een corporatie kiezen zij uiteindelijk welke warmtebron uw huis gaat verwarmen. Als de woningcorporaties kiezen voor een bepaalde techniek, wordt uw huurwoning daarvoor geschikt gemaakt. De corporatie zorgt dan bijvoorbeeld voor de juiste isolatie en installaties om uw huis te verwarmen. Wel kunt u zelf kleine besparende maatregelen nemen.
Heeft u een vraag over aardgasvrij wonen? Stuur dan een e-mail naar wijdoengroen@nissewaard.nl. Wij nemen dan contact met u op.
Voor vragen over wat de beste maatregelen zijn voor uw woning, kunt u contact opnemen met het regionaal Duurzaam Bouwloket.
Op hierverwarmt.nl vindt u ook informatie over wonen zonder aardgas.
